Footbag - podstawowe informacje o grze w Zośkę
![Footbag - podstawowe informacje o grze w Zośkę](/data/include/img/news/1734458252.jpg)
Historia gry w footbag - od podwórkowej zabawy do profesjonalnego sportu
Zośka ma bardzo starożytne korzenie, a aktywności podobne do tej gry istnieją od wielu lat. Footbag przypomina japońską grę kemari oraz niektóre gry z Azji Południowo-Wschodniej, takie jak chinlone, sepak takraw i sipa. W footbagu możemy oczywiście zauważyć podobieństwo do piłki nożnej, w aktywnościach takich jak freestyle football i keepie uppie (kapkowanie). Gra przypomina również tradycyjne azjatyckie gry polegające na kopaniu lotki, znane jako jianzi, chapteh, đá cầu i jegichagi.
Obecna, zachodnia wersja tego sportu została wynaleziona w 1972 roku przez Mike'a Marshalla i Johna Stalbergera z Oregon City w USA, wraz z ich produktem „Hacky Sack”, do którego prawa patentowe obecnie należą do firmy Wham-O. Gra zyskała popularność na poziomie ogólnokrajowym na początku lat 80., a Stalberger sprzedał patent firmie Wham-O w 1983 roku.
W Polsce Zośka zyskała popularność w latach 80. i 90., kiedy dzieci i młodzież godzinami podbijały workowatą piłeczkę na podwórkach, w szkołach czy na przystankach autobusowych. Pierwsze footbagi często były robione samodzielnie z dostępnych materiałów - np. z włóczki na szydełku. Na początku lat 2000. moda na grę w Zośkę ogarnęła całe ówczesne młode pokolenie i była obecna niemalże w każdej szkole czy w miejscu gdzie młodzież i dzieci spędzały wolny czas. Gra w footbag była tak ogromnie popularna ponieważ nie wymagała niczego poza wolną przestrzenią oraz footbagiem. To gra dla każdego – bez względu na wiek, płeć czy umiejętności.
Na początku XXI wieku Zośka przestała być tylko zabawą. W 2001 roku zorganizowano pierwsze Mistrzostwa Polski w Footbagu, co wyniosło ją na nowy poziom. Polscy gracze szybko stali się jednymi z najlepszych na świecie, a Polska zaczęła odgrywać ważną rolę w międzynarodowej społeczności footbagu.
Mimo że czasy się zmieniły, a dzieci częściej sięgają po smartfony niż piłeczki, footbag wciąż ma swoich wiernych fanów. Jest tania, prosta i można w nią grać praktycznie wszędzie. Nie potrzebujesz drużyny ani specjalnego sprzętu – wystarczy trochę miejsca i odrobina chęci. Dla wielu Polaków to nie tylko gra, ale wspomnienie beztroskich lat na podwórku. A dzięki turniejom i rosnącej społeczności footbagowej, także młodsze pokolenia mogą odkryć jej urok.
Rodzaje gry w footbag
Footbag Net
Footbag Net to dynamiczna gra przypominająca połączenie tenisa, siatkówki plażowej i piłki nożnej. Gracze, pojedynczo lub w parach, starają się przerzucić footbag nad siatką o wysokości 1,5 metra, używając wyłącznie nóg. W tej dyscyplinie używany jest zazwyczaj footbag 32-panelowy wykonany z winylu i/lub skóry. Zasady w grze podwójnej przypominają siatkówkę: -
W grze podwójnej gracze mają do dyspozycji trzy odbicia na stronę i muszą zmieniać się w ich wykonywaniu
- W grze pojedynczej gracze mogą wykonać maksymalnie dwa odbicia na stronę
- Footbag nie może dotknąć żadnej części ciała powyżej kolana
Footbag Net łączy strategię kortową z tenisa i taktykę odbić siatkarskich. Gracze często „atakują” footbag nad siatką, używając podeszwy stopy, wewnętrznego kopnięcia lub zewnętrznego odbicia. Niezwykle efektowne są także tzw. „digi”, czyli obrony przed atakami, oraz „blokowanie” w powietrzu, prowadzące do widowiskowych pojedynków nad siatką.
Boisko do gry ma wymiary około 6 m x 13 m i jest podzielone na cztery równe kwadraty serwisowe, podobnie jak w badmintonie. Serwis wykonuje się na ukos, jak w tenisie. Punktacja przypomina siatkówkę – punkt można zdobyć tylko podczas serwowania. W niektórych zawodach stosuje się system grupowy, gdzie zawodnicy dzieleni są na grupy po 4–5 zespołów. Każda grupa gra w systemie „każdy z każdym”, a najlepsze drużyny awansują do fazy pucharowej. Gry toczą się do 11 lub 15 punktów, przy czym zwycięzca musi wygrać różnicą 2 punktów. Mecze są zazwyczaj rozgrywane w formacie „do dwóch wygranych setów”. Większość zawodów korzysta z formatu podwójnej eliminacji, gdzie gracze awansują przez drabinkę wygranych lub przegranych aż do finału.
Footbag Freestyle
Footbag Freestyle to techniczna i artystyczna dyscyplina, w której zawodnicy prezentują układy choreograficzne do muzyki, wykonując trudne kombinacje tricków. Układy oceniane są według czterech kryteriów: prezentacji, trudności, różnorodności i wykonania.
1. Prezentacja - artystyczna i ogólna prezentacja układu, z uwzględnieniem pięciu wymaganych aspektów: muzyki i ruchu, wykorzystania przestrzeni (podłoża i kierunków), ogólnej formy, dystrybucji i płynnych połączeń ruchów, a także osobowości i oryginalności.
2. Kompozycja - różnorodność techniczna wykonywanych ruchów, opisana w zasadach (Run Variety). Kryterium to odnosi się do „szerokości” technicznej zawodnika, czyli liczby różnych typów ruchów, które zostały uwzględnione w układzie i poprawnie wykonane.
3. Trudność - poziom trudności technicznej i ryzyka zawartych w układzie. Zawodnik, który stale wykonuje bardzo trudne ruchy, jest oceniany wyżej niż ktoś, kto prezentuje kilka trudnych tricków połączonych z łatwiejszymi ruchami.
4. Wykonanie - jakość techniczna wykonania, uwzględniająca: precyzję, kontrolę i formę. Kluczowe jest minimalizowanie błędów (np. „dropów” – upuszczenia footbaga) oraz utrzymanie płynności ruchów.
Istnieją także inne formy freestyle’u, takie jak „shredding”, gdzie zawodnicy starają się wykonać jak najwięcej tricków z określoną minimalną trudnością w jednym ciągu. Ważna jest także różnorodność tricków w kilku kategoriach.Każdy trick w freestyle’u ma określony poziom trudności, który mierzy się w „adds” – dodatkowych poziomach trudności ponad podstawowe ruchy (np. *toe delay* to jeden „add”). Średnią trudność oblicza się, sumując trudność wykonanych tricków i dzieląc przez liczbę prób. Aby zdobyć punkty za różnorodność, zawodnicy muszą wykonywać ruchy z pięciu ogólnych kategorii:
1. Zwinność nóg (np. przekładanie nogi nad tor lotu piłeczki)
2. Zatrzymania (łapanie footbaga na nodze lub innych powierzchniach nóg)
3. Obroty, skoki, ruchy paradoksalne i „na ślepo”
4. Nietypowe powierzchnie (np. podeszwa, goleń, głowa)
5. Ruchy przekraczające ciało (np. przekładanie nogi na przeciwną stronę ciała przed zatrzymaniem lub kopnięciem)
Hack Circle
„Hack Circle”, czyli gra w kółku to najprostsza i najbardziej społeczna forma zabawy footbagiem. Gracze stoją w kole i próbują utrzymać Zośkę w powietrzu bez użycia rąk, przekazując go między sobą. Gra ma długą historię i była uprawiana w różnych kulturach przez tysiące lat, ale w nowoczesnej formie pojawiła się jako zabawa z małym woreczkiem wypełnionym fasolą.
Tradycyjna gra zaczyna się od tego, że jeden gracz rzuca footbaga do innego, a ten pozwala, by spadł na stopy i kopnięciem zaczyna grę. Gra toczy się, dopóki footbag nie spadnie na ziemię. Gdy każdy z graczy dotknie footbaga przed jego upadkiem, nazywa się to „hack”. Jeśli każdy gracz wykona dwa dotknięcia, jest to „double-hack” i tak dalej.
Istnieją również mniej znane odmiany gry w footbag, jak:
- Footbag Golf – gra polegająca na precyzyjnym kopaniu piłeczki do wyznaczonych celów
- „Zośkowy zbijak” - czyli footbagowa wersja gry w zbijaka, w którsj liczy się nie tylko zwinność, ale i strategia.
- Footbag Four-Square – gra przypominająca podwórkową grę w „cztery kwadraty”
- Footbag Cricket – gra oparta na zasadach popularnego krykieta
Rodzaje footbagów oraz różnice w budowie, czyli jaką Zośkę wybrać
Główne rodzaje footbagów to:
1. Freestyle – miękkie, łatwe do kontrolowania, idealne do tricków i zatrzymań
2. Zaawansowany Freestyle – mniejsze, przeznaczone do bardziej skomplikowanych kombinacji
3. Do zabawy w kole – bardziej dynamiczne modele, zaprojektowane specjalnie do „Hack Circle” i gier towarzyskich
4. Uniwersalne – łączące cechy do zabawy, nauki tricków i podstawowej kontroli.
5. Dla początkujących – miękkie i łatwe do opanowania oraz nauki tricków
Zośki różnią się takimi parametrami jak:
- Wypełnienie: Zośki są wypełniane piaskiem, metalem, plastikiem lub ich mieszanką, co wpływa na ich wagę i kontrolę
- Liczba paneli: Jest to ilość złączonych ze sobą kawałków materiału
- Rozmiar: Standardowy rozmiar to około 5-6 cm średnicy. Mniejsze footbagi są preferowane do zaawansowanych tricków
- Materiał: Wykonywane z różnych materiałów, które wpływają na ich właściwości - są to przede wszystkim materiały syntetyczne, skóra naturalna oraz Zośki szydełkowe (Crochet)
Polecane
![Zośka Footbag Miejskie Sporty (Syntetyczny Nubuk Amara) 6-panelowa Turkusowo-Czarny](/pol_il_Zoska-Footbag-Miejskie-Sporty-Syntetyczny-Nubuk-Amara-6-panelowa-Turkusowo-Czarny-16359.jpg)